Rukiye KEŞTAR:
Azerbaycan halk dansları, zengin bir kültürel mirasa sahiptir ve ülkenin tarihinden, coğrafyasından ve toplumsal yapısından önemli izler taşır. Azerbaycan halk danslarının kökenleri oldukça eski dönemlere dayanır. Medeniyetlerin kesişim noktasında bulunan Azerbaycan toprakları, farklı kültürlerin etkileşimiyle zenginleşmiştir. Bu etkileşim, Azerbaycan halk danslarının da şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Danslar genellikle tarım, avcılık, savaş, düğün gibi toplumsal olaylarla ilişkilendirilmiştir ve geçmişte halkın yaşam tarzını yansıtmıştır.
Azerbaycan halk dansları, ülkenin kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Bu danslar, Azerbaycan’ın zengin kültürel çeşitliliğini yansıtır ve insanların bir araya gelerek toplumsal etkileşimde bulunmasını sağlar. Ayrıca, Azerbaycan halk dansları ulusal kimliğin bir sembolü olarak kabul edilir ve ülkenin tarihini, değerlerini ve geleneklerini yaşatır. Azerbaycan halk dansları, sadece eğlence ve gösteri amaçlı değil, aynı zamanda birleştirici bir rol de oynar. Toplumun farklı kesimlerinden insanları bir araya getirir, ortak bir kültürel mirasın paylaşılmasını sağlar ve insanların birbirleriyle bağ kurmasına yardımcı olur. Ayrıca, genç kuşaklara geleneksel değerleri ve kültürü aktarır, böylece bu değerlerin gelecek nesillere taşınmasını sağlar.
Azerbaycan halk danslarında geleneksel kıyafetler önemli bir yer tutar. Erkekler genellikle ceket, pantolon, belde kemer ve şalvar gibi giysiler giyerler. Bu giysiler genellikle zengin renklerle süslenmiş ve işlemelidir. Kadın kıyafetleri ise genellikle uzun etekler, gömlekler, başörtüsü ve belde kemer gibi parçalardan oluşur. Kıyafetler genellikle renkli ve süslüdür, geleneksel desenlerle ve nakışlarla işlenmiştir.
Azerbaycan halk danslarında ritim ve müzik önemli bir yer tutar. Danslar genellikle canlı müzik eşliğinde icra edilir ve özel enstrümanlar kullanılır. Bunlar arasında balaban (bir tür flüt), tar (bir tür telli çalgı), kamança (bir yaylı çalgı), nagara (bir tür davul) gibi enstrümanlar bulunur. Müzik genellikle hızlı tempolu ve enerjik olup, dansçıların hareketlerine uyum sağlar.
Azerbaycan halk dansları, ülkenin zengin kültürel dokusunun önemli bir parçasını oluşturur ve ulusal kimliğin bir sembolüdür. Bu danslar, insanların bir araya gelerek eğlenmelerini, toplumsal etkileşimde bulunmalarını ve ortak bir kültürel mirası paylaşmalarını sağlar.
Azerbaycan Devlet Dans Topluluğu 26 Mayıs, 36 yıl sonra yeniden İstanbul Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Sahnesi’nde performans sergiledi. Topluluk 1970 yılında kurulmuştur. Yıllar boyunca kolektif, ulusal dans geleneklerine dayanan Azerbaycan koreografisinin parlak bir destekçisi oldu. Topluluğun çalışmaları sayesinde imgesi, rengi, ritmi ve inceliğiyle öne çıkan ulusal dans yaratıcılığı son yıllarda önemli ölçüde gelişti ve yabancı ülkelerde popüler hale geldi. 60’dan çok ülkede, ABD, Japonya, İtalya, Fransa, Avusturya, Almanya, Portekiz, İspanya, Norveç, İsrail, Tunus, Cezayir, Türkiye, Hindistan, Nepal, İsviçre, Çin, Irak, Vietnam, Fas, Meksika, Brezilya, Küba, Güney Kore, Belçika, Suudi Arabistan ve Eski SSCB’den gelen tüm cumhuriyetlerde Topluluğun performanslarını defalarca takdir ettiler. Topluluğun sanatsal yönetmenliğini uzun yıllar seçkin bale ustaları, SSCB Halk Sanatçısı, “Zafer Nişanı” sahibi Leyla Vekilova ve Cumhuriyet Halk Sanatçısı Alibaba Abdullayev üstlendi. Bu sanatçıların çalışmaları sayesinde topluluk, repertuvarını renkli danslarla zenginleştirdi. Topluluğun eski halk oyunlarını, milli dansları ve tekrarlanamayan Azerbaycan folklorunun dans havalarını inceleme ve tanıtma alanındaki faaliyeti övgüye değerdir. 1982’den günümüze Devlet Dans Topluluğu’nu, Şan Nişanı ile ödüllendirilen Azerbaycan Halk Sanatçısı Afag Melikova yönetmektedir. Organizasyon yeteneği çok yüksek olan A. Melikova, Topluluğu yönettiği dönemde tüm bilgi ve becerilerini topluluğun sanatsal başarısına harcamış ve Topluluğun geniş bir üne kavuşması için çalışmıştır. Azerbaycan halkının manevi zenginliği olan milli dans yaratıcılığı, A. Melikova’nın düzenlediği danslarda parlak ifadesini bulmuş ve Afag Hanım’ı yetenekli bir koreograf-bale ustası olarak ülkemizden çok uzakta meşhur etmiştir. Topluluğun repertuarında Azerbaycanlı besteciler Üzeyir Hacıbeyli, Tofig Guliyev, Jahangir Jahangirov, Fikret Amirov, Telman Hajiyev, Said Rustamov, Hacı Hanmemmadov, Vasıf Adıgözelov, Agşin Alizade, Eldar Mansurov, Javanshir Guliyev, Rus besteci Igor Stravinsky’nin eserleri ve dünya müzikleri de yer alıyor ve bu da özel ilgi görüyor.
Devlet Dans Topluluğu profesyonel bir topluluktur. Cumhuriyetin ünlü dans ustalarına çeşitli fahri ünvanlar verildi: Neriman Kerimov, Tamilla Eldarova, Yusif Gasimov, Sabina Gasimova, Ferman Memmedov, Cemile Bayramova, Hanlar Beşirov, Sevinc Hüseyinli, Zahir Gasimov, Terane Muradova, Rufat Halilzade, Elçin Gedimov, Eteri Ceferova, Nigar Rzayeva, Emin Aliyev ve diğerleri kendi yerli kolektiflerinde çalıştılar ve hala çalışıyorlar. Topluluk, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Türkiye, Avusturya, Almanya, Japonya, Mısır, Katar, Japonya’da düzenlenen Azerbaycan Kültür Günleri, Japonya “EXPO-1988”, Almanya “EXPO-2000” ve Çin Halk Cumhuriyeti Şanghay “EXPO-2010” gibi uluslararası düzeyde birçok festivalde sahne aldı. dünya sergilerine ve devlet düzeyindeki büyük ölçekli etkinliklere katıldı (Olimpiyat – 1980). 1979 yılında Uluslararası Kartaca Folklor Festivali’nde altın madalyaya layık görüldü. 1991 yılında Devlet Dans Topluluğu’na milli kültürümüzün gelişmesine yaptığı hizmetlerden dolayı “Liyakat Topluluğu” onursal ünvanı verildi.
Azerbaycan Devlet Dans Topluluğu, 2018’den bu yana halk sanatçısı Halilzade Rufat’ın başkanlığında çalışmaktadır.
Bu prestijli Topluluğun güzel performansını bir kez daha İstanbul ve diğer şehirlerde görmek istiyoruz.
