Aynur İMRAN:
Her ne kadar Azerbaycan ve Türkiye’nin ilişkileri siyasi ve askeri meseleler etrafında dönüyor gibi görünse de, son yıllarda ekonomi, enerji ve ulaşım alanlarında başarılı projeler ve iş birlikleri gerçekleştirilmiştir. Özellikle son iki ayda yapılan anlaşmalar ve müzakereler, iki ülkenin enerji, ulaşım ve ekonomik alanlarda yeni hedefler belirlediğini göstermektedir. Bu alanlardaki iş birliğinin derinleştirilmesi, Haziran 2021’de iki ülke arasında imzalanan Şuşa Bildirisi’nin gerekliliklerinden biridir. Ticaret ilişkileri için yeni bir anlaşma müzakereleri için bir çalışma grubu oluşturulması, Azerbaycan doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ve Nahçıvan’a iletimi, Türkmenistan gazının Azerbaycan üzerinden Türkiye’ye iletimi ve BTK taşımacılık kapasitesinin artırılması gibi orta vadeli hedefler belirlenmiştir.
11 Mayıs’ta iki ülkenin ortak ekonomi komisyonunun 11. toplantısında alınan önemli kararlar, 14 Mayıs ve 4 Haziran’da enerji alanında imzalanan anlaşmalar ve Gürcistan demiryolu kısmının büyük bir yeniden inşa sürecinin tamamlanmasının ardından Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolu müzakerelerinin yeniden başlatılması, bu alanlardaki iş birliğinin yeni hedefler doğrultusunda ilerleyeceğini garanti edecektir.
İki ülkenin ortak ekonomi komisyonunun 11. toplantısının sonunda 120 maddelik bir protokol imzalanmıştır. Bu protokol, kamu ve özel sektör ortaklıkları alanında deneyim alışverişini, ulaşım alanında yeni anlaşmalar imzalanmasını, Orta Koridor için iş birliğinin güçlendirilmesini, dördüncü enerji forumunun düzenlenmesini, üniversiteler arası iş birliğinin geliştirilmesini, gençlik forumu oluşturulmasını ve serbest bırakılan bölgelerin yeniden inşası için iş birliğinin güçlendirilmesini içermektedir.
Bu protokolün yanı sıra, Türkiye Cumhuriyeti Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve Azerbaycan Cumhuriyeti Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Geliştirme Ajansı arasında bir mutabakat zaptı, ticareti kolaylaştırma ortak çalışma grubu oluşturulmasına dair bir anlaşma, su sektörü iş birliği anlaşması ve hayvan hastalıklarıyla mücadele alanında bir bildiri imzalanmıştır.
20’den fazla Türk şirketi, serbest bırakılan bölgelerin yeniden inşası için 4 milyar dolar değerinde projeler gerçekleştirmiştir. Resmi istatistiklere göre, Türkiye’de 3 bin Azerbaycan şirketi faaliyet göstermektedir ve Türk müteahhitler Azerbaycan’da 19.3 milyar dolar değerinde 526 proje gerçekleştirmiştir.
Türkiye’nin Azerbaycan’daki yatırımı 13 milyar dolar ve Azerbaycan’ın Türkiye’deki yatırımı 21 milyar dolardır. Ayrıca, taraflar arasında orta vadeli bir perspektifte serbest ticaret anlaşmasının imzalanacağı duyurulmuştur.
Taraflar 2020’de bir tercihli ticaret anlaşması ve 2023’te bir ek protokol imzaladılar. Bu anlaşmalardan sonra, resmi açıklamalara göre, iki ülke arasındaki ticaret hacmi 7.5 milyar dolara yükselmiş olup, bu rakamın 15 milyar dolara çıkarılması hedeflenmektedir.
