Dr. Hamid ŞEHANEGİ:
Ata Şahit’in 2025 yılında Doğu Kütüphanesi tarafından yayımlanan “İran’da Türk Kimliğinin Siyasallaşması” adlı eseri, İran’daki Türk topluluklarının tarihsel ve siyasal süreçlerini derinlemesine analizeden önemli bir çalışmadır. Toplam 144 sayfadan oluşan bu kitap, İran’ın modernleşme sürecinde etnik kimliklerin nasıl şekillendiğini ve özellikle Türk kimliğinin siyasallaşma dinamiklerini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır.
Giriş Bölümü: Yazar, giriş bölümünde İran’ın toplumsal yapısını ve etnik çeşitliliğini tanıtarak, Türk kimliğinin İran’daki tarihsel kökenlerine ve önemine değinmektedir. Bu bölüm, okuyucuya kitabın genel çerçevesi hakkında bilgi verirken, çalışmanın amacını ve yöntemini de açıklamaktadır.
Birinci Bölüm: Çağdaş İran Tarihinde Devlet Olgusu Bu bölümde, İran’ın modernleşme sürecinde devletin rolü ve yapısı incelenmektedir. Yazar, İran’daki devlet anlayışının evrimini ve bu süreçte yaşanan toplumsal dönüşümleri detaylı bir şekilde analiz etmektedir.
İkinci Bölüm: İran 1979 Devriminin Devletleşme Süreci İran İslam Devrimi’nin devlet yapısına etkilerinin ele alındığı bu bölümde, devrim sonrası devlet-toplum ilişkileri ve etnik gruplara yönelik politikalar incelenmektedir. Yazar, devrimin getirdiği ideolojik dönüşümlerin, özellikle Türk toplulukları üzerindeki etkilerini değerlendirir.
Üçüncü Bölüm: Fars Milliyetçiliğinin Doğuşu ve Gelişim Süreci Bu bölüm, Fars milliyetçiliğinin tarihsel kökenlerini ve gelişim sürecini ele alarak, İran’daki etnik kimliklerin şekillenmesinde oynadığı rolü tartışmaktadır. Yazar, Fars milliyetçiliğinin yükselişinin, diğer etnik gruplar üzerindeki etkilerini ve bu grupların tepkilerini analiz eder.
Dördüncü Bölüm: İran’da Türk Kimliğinin Siyasallaşmasının Arka Planı Bu bölümde, İran’daki Türk topluluklarının tarihsel ve siyasal süreçleri detaylı bir şekilde incelenmektedir. Yazar, Türk kimliğinin nasıl siyasallaştığını ve bu süreçte yaşanan toplumsal dinamikleri analiz eder.
Beşinci Bölüm: Türk Kimliği ve Yenilenen Bir Kolektif Bilinç Bu bölümde, İran’daki Türk topluluklarının kimlik inşası ve kolektif bilinçlenme süreçleri ele alınmaktadır. Yazar, modern dönemde Türk kimliğinin yeniden tanımlanması ve bu süreçte karşılaşılan zorlukları değerlendirir.
Altıncı Bölüm: İran’ı Nasıl Bir Gelecek Bekliyor? Son bölümde, İran’ın toplumsal dinamikleri ve etnik grupların geleceği üzerine değerlendirmeler yapılmaktadır. Yazar, mevcut politikaların sürdürülebilirliğini ve olası senaryoları tartışarak, İran’ın geleceğine dair öngörülerde bulunur.
Ek-1: İran’da Türk Toplumunun Nüfusu ve Yaşadığı Bölgeler Ek bölümünde, İran’daki Türk nüfusunun demografik dağılımı ve yaşadıkları bölgeler hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Bu bölüm, okuyucuya İran’daki Türk topluluklarının coğrafi ve nüfus yapısı hakkında kapsamlı bir perspektif sağlar.
Ata Şahit’in bu eseri, İran’daki Türk kimliğinin tarihsel ve siyasal süreçlerini anlamak isteyen araştırmacılar ve okuyucular için önemli bir kaynak niteliğindedir. Kitap, İran’ın toplumsal yapısını ve etnik çeşitliliğini derinlemesine analiz ederek, Türk kimliğinin siyasallaşma sürecini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır.
